Rapport Risicoprofiel Diagnostisch Proces

19-9-2023

Afgelopen maandag 11-9 is het Risicoprofiel diagnostisch proces gepubliceerd (klik hier voor een Engelse samenvatting). Het risicoprofiel diagnostisch proces is het resultaat van een SKMS project, waaraan diverse medisch wetenschappelijke verenigingen, onder penvoerderschap van de NVMM en met ondersteuning van het Kennisinstituut van de FMS, hebben meegewerkt.

Het diagnostisch proces is een essentieel onderdeel van de medisch specialistische zorg. Een juiste diagnose geeft de patiënt een verklaring voor zijn of haar klachten en legt de basis voor een adequaat behandeltraject. Het diagnostisch proces is complex en verloopt soms suboptimaal. Wanneer een diagnose onjuist is heeft dat vaak invloed op het gehele zorgproces.  Als een diagnose niet, vertraagd of verkeerd wordt gesteld of niet tijdig met de patiënt wordt gecommuniceerd spreken we van een diagnosefout. De complexiteit van het diagnostisch proces maakt dat diagnosefouten lastig te onderzoeken zijn en bevindingen met voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. Zo is het inherent aan het diagnostisch proces dat sommige diagnoses niet direct gesteld worden. Een ziekte kan zich bijvoorbeeld over de tijd ontwikkelen. Daarnaast moet de behandelaar in het diagnostisch proces uit alle symptomen en bevindingen de relevante informatie destilleren. Er is hierbij altijd het risico van het missen van een diagnose (onderdiagnostiek), maar ook het risico op te veel diagnostische testen (overdiagnostiek).

Wanneer de oorzaak van de diagnosefout ligt in een suboptimaal diagnostisch proces, is er sprake van een vermijdbare diagnosefout. Vermijdbare diagnosefouten kunnen leiden tot ernstige gevolgen voor de patiënt en zijn een belangrijke oorzaak van zorg-gerelateerde schade. Aandacht voor dit onderwerp, het in kaart brengen van oorzaken en consequenties van diagnosefouten  is daarom een belangrijke stap in het verbeteren van de patiëntveiligheid.

Dit rapport richt zich op alle aspecten van diagnostiek binnen de medisch specialistische zorg en is multidisciplinair ontwikkeld. Het risicoprofiel biedt achtereenvolgens een overzicht van de achtergrond en definitie van diagnosefouten, de locatie binnen het diagnostisch proces waar deze fouten optreden en bijbehorende oorzaken. Het rapport sluit af met een beschrijving van de oplossingsrichtingen voor verbetering opdat zorginstellingen en zorgverleners dit risicoprofiel als instrument kunnen toepassen om hun diagnostisch proces te verbeteren. Door meer inzicht en aandacht te geven aan dit onderwerp en actief verbeterinitiatieven in te zetten, kunnen vermijdbare diagnosefouten en zorg-gerelateerde schade worden gereduceerd.

Terug naar overzicht