“Urban Diagnostics – Medisch testen dicht(er) bij huis” is een grootschalig landelijk project waarvoor subsidie is aangevraagd bij het Groeifonds. Het doel is, volgens de aanvraag, o.a. het aantoonbaar verlagen van zorgkosten, ontlasten van de arbeidsmarkt en het verbeteren van de gezondheid van burgers. Dit zou bereikt moeten worden doordat zorgverleners in het continuüm van 1e tot aan 3e lijnszorg via één digitaal platform toegang krijgen tot diagnostiek. Achter de voordeur van dit digitale platform wordt door betrokken partijen van Urban DX voor een optimale integratie van diagnostiek gezocht en wordt dit gecombineerd met een klinisch advies op basis van artificiële intelligentie (AI). Men verwacht hiermee de huisartsen beter te ondersteunen bij het verlenen van eerste en anderhalfslijnszorg waardoor het aantal onnodige doorverwijzingen wordt verminderd.

De Federatie Medisch Specialisten heeft (met input vanuit de NVMM) samen met NVZ in een brief gereageerd op dit projectvoorstel. Hierin worden onder andere de volgende kritische kanttekeningen gemaakt:

• Beoogd wordt om diagnostiek te verplaatsen naar grote eerstelijnslaboratoria. Deze laboratoria leveren data aan die samen met de UMCs gebruikt wordt om via AI diagnostisch/klinisch advies te verbeteren. Hierbij wordt voorbijgegaan aan de essentiële verbinding tussen eerste- en tweedelijnszorg in regionale netwerken en de rol die ziekenhuizen hebben bij anderhalfslijnszorg en daarmee samenhande diagnostiek. NVZ, de wetenschappelijke verenigingen en de Federatie zijn niet betrokken geweest bij de opzet van dit plan. Samenwerking en afstemming over de lijnen heen is van belang om de kwaliteit en doelmatigheid van diagnostisch onderzoek te kunnen borgen, zoals beschreven in het FMS Position paper ‘Diagnostiek: koersbepalend’.

• Betwijfeld wordt of de claim van Urban Dx dat het plan zal leiden tot kostenbesparing in de zorg, juist is. Hier is geen wetenschappelijk bewijs voor. Grote (commerciële) laboratoriumconsolidatie heeft in Frankrijk en Duitsland juist geleid tot hogere kosten en zorgen over overdiagnostiek. Implementatie van een dergelijk groot project zonder bewijslast strookt niet met het IZA en het Kader Passende Zorg, waarin zorg geleverd moet worden op basis van wetenschap en praktijk. Hiervoor is betrokkenheid van wetenschappelijke verenigingen essentieel.