Ge­ach­te lezer,

Dit jaar staat al sinds het begin ervan in het teken van een nieuw virus, het co­ro­na­vi­rus SARS-​CoV-2. De pan­de­mie met dit virus houdt ons allen bezig, zowel in ons da­ge­lijks werk als in onze thuis­si­tu­a­tie. Dat de me­di­sche mi­cro­bi­o­lo­gie een cen­tra­le rol speelt in de be­strij­ding van SARS-​COV-2 is op vele fron­ten zicht­baar. Zo dra­gen de medisch-​microbiologische la­bo­ra­to­ria, met al hun me­de­wer­kers, bij aan de steeds groei­en­de dia­gnos­ti­sche vraag. Ex­per­ti­se op het ge­bied van in­fec­tie­pre­ven­tie wordt volop in­ge­zet en veel col­le­ga’s dra­gen bij aan het ver­gro­ten van onze ken­nis op het ge­bied van ver­sprei­ding, pa­tho­ge­ne­se, pre­ven­tie en be­han­de­ling van COVID-​19.

Van­zelf­spre­kend is het thema van dit num­mer van het Ne­der­lands Tijd­schrift voor Me­di­sche Mi­cro­bi­o­lo­gie: COVID-​19. In het ope­nings­ar­ti­kel van Cheung en col­le­ga’s wordt een over­zicht ge­ge­ven van zowel hu­ma­ne als dier­lij­ke co­ro­na­vi­rus­sen met hun kli­ni­sche pre­sen­ta­ties. Daar­naast geven de au­teurs een sa­men­vat­ting van de hui­di­ge ken­nis op het ge­bied van trans­mis­sie, dia­gnos­tiek, the­ra­pie en pre­ven­tie van SARS-​CoV-2. Met name nieu­we ont­wik­ke­lin­gen op het ge­bied van an­ti­vi­ra­le be­han­de­ling en vac­cins zul­len voor de toe­komst van groot be­lang zijn.
Hoe snel het kon gaan be­schrijft Peter Schnee­ber­ger in een per­soon­lijk re­laas van­uit zie­ken­huis Bern­ho­ve in Uden. Be­perk­te mid­de­len en de ha­pe­ren­de lo­gis­tiek maak­te elk be­sluit tot een com­pro­mis. De vei­lig­heid van de patiënt en de me­de­wer­ker moesten wor­den af­ge­wo­gen tegen de uit­voer­baar­heid van de zorg. Een te­rug­blik op het span­nen­de hoog­te­punt van de uit­braak.
Wil van der Reij­den en Ruud Jan­sen be­schrij­ven hun per­soon­lij­ke er­va­ring van het eer­ste PCR-​positieve mon­ster tot de grote hoe­veel­he­den mon­sters die door het la­bo­ra­to­ri­um in de af­ge­lo­pen weken zijn ont­van­gen en ge­test. Deze me­ta­mor­fo­se heeft een enor­me in­span­ning ge­vraagd van alle be­trok­ke­nen, van mon­ster­af­na­me tot re­sul­taat­ver­wer­king. Om deze ver­an­de­ring tot stand te bren­gen met be­houd van kwa­li­teit is flexi­bi­li­teit van alle be­trok­ke­nen on­mis­baar. Zij ein­di­gen het ar­ti­kel met een aan­tal les­sen voor de toe­komst.
Bas­ti­aan van der Roest en me­de­au­teurs leg­gen uit waar­om in de be­gin­fa­se van een epi­de­mie een re­la­tief sim­pel model, zoals het SEIR-​model, ge­bruikt kan wor­den om de ver­sprei­ding van de in­fec­tie in een po­pu­la­tie te ana­ly­se­ren. Aan de hand van het SEIR-​model wordt uit­ge­legd hoe een groep­sim­mu­ni­teit van 60 pro­cent leidt tot het stop­pen van de epi­de­mi­sche ver­sprei­ding, en wat de ge­vol­gen zou­den zijn ge­weest van een on­ge­con­tro­leer­de epi­de­mie en wat de ef­fec­ten zijn van so­ci­al dis­tan­cing. Com­plexe­re mo­del­len wor­den ge­bruikt voor het voor­spel­len van de ef­fec­ten van de exit­stra­te­gie.
Het ont­wik­ke­len van een vei­lig en ef­fec­tief vac­cin tegen SARS-​CoV-2 is van groot be­lang om de ziek­te­last van COVID-​19 terug te drin­gen. Wou­ter Koudstaal en Jaap Goud­smit be­spre­ken waar­aan een vac­cin moet vol­doen om de toe­kom­sti­ge doel­groe­pen, met name 60-​plussers, te be­scher­men tegen ern­sti­ge ziek­te. De uit­da­gin­gen bij de vac­cin­ont­wik­ke­ling en het be­lang van een goed dier­mo­del komen hier­bij aan de orde.
Andras Spaan legt uit hoe in­zicht in de human ge­ne­ti­ca van Covid-​19 kan lei­den tot beter be­grip van de pa­tho­fy­si­o­lo­gie van deze le­vens­be­drei­gen­de ziek­te. Hij doet een op­roep om aan te slui­ten bij het COVID Human Ge­ne­tic Effort-​consortium om on­der­zoek op dit ge­bied te be­vor­de­ren.